Σύντομη βιβλιογραφία για τα θαλάσσια ανθρωποφάγα πλάσματα

Share our Content

Μια από τις καλύτερες πηγές πληροφόρησης για το τρομακτικό θαλάσσιο πλάσμα της αρχαίας Ελλάδας, το διαβόητο κήτος, είναι μια εργασία των John Papadopoulos και Deborah Ruscillo. Οι δύο αυτοί ερευνητές συζητούν λεπτομερώς τις συμπεριφορές και τις ιδέες απέναντι στα μεγάλα ψάρια της θάλασσας στην αρχαιότητα και διαπολιτισμικά , και επιπλέον παρουσιάζουν και το αρχαιολογικό τους στίγμα, παρουσιάζοντας  μερικά οστά τέτοιων πλασμάτων που χρησιμοποιήθηκαν από τον άνθρωπο και βρέθηκαν σε αρχαιολογικές ανασκαφές:

John K. Papadopoulos and Deborah Ruscillo «A Ketos in Early Athens: An Archaeology of Whales and Sea Monsters in the Greek World». American Journal of Archaeology 106 (2002):187–227.

Μια συλλογή από ιδέες και δεισιδαιμονίες για τα θαλάσσια ψάρια, ιδιαίτερα τα άγρια, μπορεί να βρει κανείς στο βιβλίο της Δήμητρας Fish-Eating in Greece from the Fifth Century BC to the Seventh Century AD: A Story of Impoverished Fishermen or Luxurious Fish Banquets? BAR International Series S1754 (Oxford : Archaeopress, 2008), ειδικά σελ. 70-74.

Η ιστορία για τους κινδύνους από τα ψάρια και πώς να τρομάξει κανείς ένα επικίνδυνο γουρουνόψαρο στη Μεσαιωνική ανατολική Μεσόγειο αποδίδεται από τον Γερμανό ιερέα Ludolph von Suchem στην αφήγηση των ταξιδιών του στους Αγίους Τόπους που δημοσιεύτηκε το 1895 ως Περιγραφή των Αγίων Τόπω και του δρόμου προς τα εκεί. Γράφτηκε το έτος 1350 μ.Χ.  Επιμέλεια και μετάφραση Aubrey Stewart. Έχει ψηφιοποιηθεί και είναι προσβάσιμο στο archive.org εδώ (δεύτερο μέρος, κεφ. Χ): 

Για να κατανοήσουμε τις ευρέως διαδεδομένες πολιτιστικές αντιλήψεις στις οποίες βασίζονται οι ιστορίες του για τον αποτροπαϊκό τρόμο και την έκφρασή του στην τέχνη και την αρχιτεκτονική, μπορεί κανείς να διαβάσει τα ακόλουθα έργα:

Ε.Π. Evans, Animal Symbolism in Ecclesiastical Architrecture (Λονδίνο: W. Heinemann, 1869); και R.G. Varner, Gargoyles, Grotesques & Green Men: Ancient Symbolism in European and American Architecture (Lulu Press, 2008).

Για τα εκπληκτικά ψηφιδωτά της συναγωγής του Huqoq, θα μπορούσε κανείς να ξεκινήσει με τη συνοπτική και καλά εικονογραφημένη αναφορά και ανάλυση από την ανασκαφέα και τους συνεργάτες της στο Jodi Magness et. al. «Inside the Huqoq Synagogue», Biblical Archaeology Review, Απρίλιος/Μάιος 2019, 24–38.

Σχετικά με την ιστορία του Yunus/The One of the Whale, τις βιβλικές, τις ταλμουδικές και μιντρασικές και κορανικές διαστάσεις του, καθώς και την απόδοσή της με εικόνες, μπορούμε να μάθουμε  πολλά από τη Hesna Haral, «Prophet Yunus in Islam Miniature Painting: Representation of Repentance , Grief, Patience, and Mercy», στο Turkish History Studies, εκδ. N. Çiçek et. al., σελ. 257–298 (Κωνσταντινούπολη: Kitabevi Yayınları, 2019).